Tez hazırlama konusu Lisans ve Lisansüstü öğrencilerinin en çok yakındığı konulardan birisidir. Sizin için bu makalemizde bir tezin hazırlanma sürecinin nasıl olması gerektiği hakkında bilgiler derledik. Tez hazırlamanın kendine has kuralları bulunmaktadır. Tez hazırlarken şunu bilmeliyiz. Tez çalışması bilimsel bir çalışmadır. Tez yazmanın püf noktası daha önce yazılmış olan tezleri incelemektir. Yüksek Öğretim Kurumu‘nun son yıllarda hayata geçirdiği bir hizmet ile öğrencilerin geçmişte yayımlanmış olan tezlere ulaşabilmesini sağlamaktadır. Geçmiş yıllardaki tezleri inceleyerek alanınızla ilgili tez konularına bakabilirsiniz. Ayrıca yazım aşaması içinde öğrencilere bir kılavuz niteliği taşıyan Bitirme Tezi Nasıl Yazılır? Başlıklı makalemizi okuyarak bilgi edinebilirsiniz.
Tez hazırlama aşamasını genel olarak aşağıdaki şekilde sıralayabiliriz;
- Tez konunuzu belirlemek
- Konuyu sınırlandırmak
- Hipotez kurmak
- Araştırma yöntemini belirlemek
- Taslak hazırlamak
- Geçici bir kaynak listesi oluşturmak
- Okuyarak not almak
- Tezin yazım aşaması
Tez Konusunu Belirlemek
Konu seçimindeki en önemli noktalardan biri, araştırmacının konuya olan ilgisidir. Araştırmanın uzun zaman alması, araştırmacının konuya olan bağlılığını azaltabilir. Bu yüzden ilgi duyduğunuz bir konuyu seçmeniz araştırmanın başarısı açısından oldukça önemlidir. Araştırma konusu seçerken zaman da önemlidir. Araştırmacı, araştırmayı yapmak için sahip olduğu zamanı göz önünde bulundurmalıdır. Son olarak araştırmacının bilgi düzeyi seçtiği konuyu araştırabilecek nitelikte olmalı, konuyla ilgili kaynaklara kolayca ulaşabilmelidir.
Konuyu Sınırlandırmak
Geniş bir konu üzerinde çalışılması araştırmayı zorlaştırdığı gibi,dar olması da araştırmayı gereksiz kılar. Konunun genişliği araştırmacının zamanına ve seçilen konuya göre değişmektedir. Konunun sınırlandırılması, o konu hakkında derinlemesine bilgi sahibi olunmasını sağlar. Fakat bilimsel araştırma yaptığınızı ve çalışmanız tamamlandığında bilime hizmet etmesi gerektiğini unutmayın.
Hipotez Kurmak
Hipotez, belli bir kuramsal temele dayalı olarak geliştirilen ve değişkenler arasında varlığı öne sürülen belli ilişkilerin sınanmasını sağlar. Araştırmacı yaptığı okumalar sonucunda elde edindiği bilgilere göre bir hipotez geliştirir. Çalışma süresince sağlanan kanıtlara göre hipotezde değişiklikler yapılır.
Araştırma Yöntemini Belirlemek
Yapılacak çalışmada araştırmacı araştırma metodunu baştan belirlemeli, bunu araştırma metninde belirtmelidir. Bir araştırmada konunun özelliklerine göre kütüphane araştırması, anket, gözlem, mülakat, istatistik vb. gibi yöntemlerden birkaçı kullanılır.
Taslak Hazırlamak
Geçici plan,araştırmacının henüz konu ile ilgili olarak okuduğu birkaç çalışmadan yararlanarak nasıl bir çalışma yapmak istediğini gösteren taslaktır. Bu taslak araştırmacının çalışma sırasında izleyeceği yolu gösterir. Geçici plan, okumalar sırasında edinilen bilgiye göre hazırlanır. Araştırmanın detayına inildikçe geçici planda değişiklikler yapılır. Geçici plan için aslında tez çalışması sırasında yapılan bir ön çalışma diyebiliriz.
Geçici Bir Kaynakça Listesi Oluşturmak
Hazırlana geçici plan doğrultusunda kaynakların toplanması aşamasına geçilir.Kaynak toplamada seçici olunmalıdır. Mümkün olduğu kadar birinci el kaynaklara ulaşılmalıdır. Kitap, makale, rapor, gazeteler, seminerler, kongre bildirileri gibi tez konusuyla ilgili tüm kaynaklar toplanabilir.
Okuyarak Not Almak
Hipotez ve geçici çalışma planı doğrultusunda okuma ve not alma çalışması yürütülür. Okuma sırasında tez konusu ile ilgili önemli görülen kısımlar not alınır. Kaynak toplama aşaması gibi okuma ve not alma aşamasında da seçici olunmalıdır.
Tez Yazım Aşaması
Tez yazma, araştırma sürecinin son aşamasıdır. Tez metni yazımındaki temel amaç, araştırma problemi ile ilgili bunun üzerine yapılmış çalışmaları, bulguları, yorumları ve genellemeleri okuyucuya ulaştırmaktır. Tez metni açık ve anlaşılır olmalıdır. Ayrıca, araştırmanın bütün basamaklarının ve bulgularının tam bir açıklıkla ve şüpheye yer bırakmayacak şekilde sunulması gerekmektedir. Tezinize % 100 hakim olmalısınız. Her satırını her kelimesini açıklayabilir ve savunabilir olmalısınız. Tezinizi teslim ettikten sonra akademisyenlerin önünde tezinizle ilgili soruları cevaplamanız ve tezinizi savunmanız gerektiğini unutmayın.
Son olarak danışmanınızın kontrolünden sonra teziniz son halini alır. Tezinizi jüri atama formu ile birlikte enstitüye teslim edin. Tez savunması için enstitü tarafından gün belirlenir. Belirlenen gün için sunumunuzu hazırlayın. Sunumunuz sonrası kabul kararı çıkarsa onay sayfasını tez kopya sayınız kadar çoğaltıp jüri üyelerine imzalatın. Tez kopyalarında jüri üyelerinin ve enstitünün işaretlediği düzeltmeleri verilen sürede yapmanız gereklidir. Düzeltmeleriniz ile ilgili danışmanınıza bilgi verip onayını alın.
Tez Hazırlarken yararlanabileceğiniz online kaynakları sizin için aşağıda listeledik.
YÖK Tez Tarama Sitesi
Milli Kütüphane Üyeliği İçin
ProQuest Web Sitesi
Stanford Üniversitesi Tez Tarama Sitesi İçin Tıklayın
İngilizce Hazırlanmış Tezler İçin Buradan da Tarama Yapabilirsiniz
ODTÜ Tez Tarama Sitesi
Berkeley Tez Tarama Sitesi
MIT Tez Tarama Sitesi
Başkent Üniversitesi Tez Veri Tabanı
Sabancı Üniversitesi Tez Veri Tabanı
Çukurova Üniversitesi Tez Tarama